|
Zbrojownia
Suchoj Su-22 Fitter
Autor: Cobra
Prace nad tym samolotem o zmiennej geometrii skrzydeł zaczęto w celu rozwiązania problemu,jak połączyć w jednym samolocie dobre charakterystyki startu i lądowania z dużą prędkością maksymalną. Nowe skrzydło przy całkowitym rozłożeniu zapewniało dużą siłę nośną niezbędną podczas startu i lądowania, a po całkowitym złożeniu dawało niewielki współczynnik oporu umożliwiający osiągnięcie bardzo dużej prędkości. Później okazało się, że skrzydło o zmiennej geometrii ma także inne zalety: pozwala zwiększyć zasięg samolotu oraz jego zwrotność dzięki wykorzystaniu pośrednich położeń płata.
W 1970 r. do uzbrojenia w ZSRR przyjęto samolot myśliwsko-bombowy Su-17,będący dalekim rozwinięciem starszego samolotu Su-7 i mający skrzydła o zmiennej geometrii. W 1972 r. Su-17 na taśmie produkcyjnej w Komsomolsku nad Amurem został zastąpiony modyfikacją Su-17M z mocniejszym silnikiem AL-21F3. Su-17M produkowany na eksport otrzymał nazwę Su-20. W kodzie NATO nosi on nazwę "Fitter C". Na początku 1974 r. Su-20 zostały zakupione przez Polskę jako pierwsze u nas samoloty o zmiennej geometrii skrzydeł. Łącznie w Polsce latało 27 samolotów tego typu, ostatecznie wycofane z uzbrojenia zostały one w 1997 r.
Dalszy rozwój samolotu Su-20 (Su-17) polegał na instalowaniu nowych systemów uzbrojenia i wyposażenia. W 1980 r. ruszyła produkcja seryjna najbardziej zaawansowanej wersji Su-17M4, na eksport nazywanej Su-22M4 (w NATO "Fitter K"). Dwumiejscowym samolotem szkolno-bojowym, przeznaczonym do treningu pilotów Su-22 jest Su-22UM3K (w NATO "Fitter G").
Zastosowanie bojowe poprzednich wersji samolotu było mocno ograniczone przez stare urządzenia nawigacyjne i celownicze. Dla Su-22M4 opracowano system nawigacyjno-celowniczy PrNK-54 z komputerem pokładowym Orbita. Przed lotem do komputera wprowadza się współrzędne obiektu ataku, po czym samolot może być automatycznie wyprowadzony nad cel i zrzucić bomby bez potrzeby kontaktu wzrokowego pilota z celem. Samolot otrzymał takżę stację laserową Klon, umożliwiającą zastosowanie precyzyjnych rakiet kierowanych laserem.
Polska użytkuje Su-22M4 i Su-22UM3K od 1984 r. Obecnie jest ich u nas prawie 100 i są one podstawowymi samolotami uderzeniowymi naszego lotnictwa, przeznaczonymi do zwalczania celów naziemnych. Większość z tych samolotów ma resurs pozwalający na użytkowanie ich do 2010 r. Obecnie firmy rosyjskie,izraelskie i francuskie oferują modernizację Su-22 polegającą na założeniu nowej awioniki (komputera pokładowego, kabiny, być może także radaru) i nowego uzbrojenia klasy powietrze-ziemia i powietrze-powietrze. Sześć samolotów Su-20 było użytkowanych w wersji rozpoznawczej z zawieszanym kadłubem zasobnikami typu KRR-1 mieszczącym aparaty fotograficzne i stację rozpoznania elektrycznego. Co najmniej cztery z tych zasobników mogą być nadal wykorzystywane i, po wycofaniu samolotów Su-20, do ich podwieszania są obecne modyfikowane samoloty Su-22M4K.
Wersje:
- Su-22U (Fitter-E): Dwumiejscowa wersja szkolnobojowa z fotelami tandem oparta na Su-17M2 z silnikiem R-29BS-300 Tumanskiego. Usunięty nawigacyjny zasonik Dopplerowski i lewe działko.
- Su-22 (Fitter-F): Eksportowa wersja Su-17M2. Zmodyfikowany podkadłubowy zasobnik awioniczny. Silnik R-29 Tumanskiego, dwa działka NR-30.
- Su-22UM3K (Fitter-G): Eksportowa wersja oparta na Su-17UM3. Silnik AL-21F-3 lub R-29B.
- Su-22M3 (Fitter-J): Wersja oparta na Su-17M3, ale z silnikiem R-29. Pojemność zbiorników paliwa zwiększona do 6270 l.
- Su-22M4 (Fitter-K): Podobnie jak Su-17M4, ale z silnikiem AL-21F-3.
- Su-22M5: Proponowana możliwość modernizacji w kooperacji Francusko-Rosyjskiej, z awioniką Sextant Avionique.
Dane techniczno-taktyczne:
- Dostawca: Biuro Konstrukcyjne Suchoj, ZSRR
- Funkcja: Samolot myśliwsko-bombowy
- Załoga: 1
- Napęd: jeden silnik turboodrzutowy AL-21F-3 o ciągu z dopalaniem 109,8 kN (11 200 kG)
- Wymiary:
- Rozpiętość skrzydeł: 10,02 ÷ 13,66 m
- Długość: 19,1 m
- Wysokość: 5,13 m
- Masa:
- własna: 10 640 kg
- startowa (normalna): 16 400 kg
- startowa (max): 19 500 kg
- Pułap: 15 200 m
- Prędkość max: km/h
- Zasięg:
- mała wysokość z 1000 kg bomb: 1 400 km
- duża wysokość z 1000 kg bomb: 2 300 km
- max: 2 550 km
- Uzbrojenie:
- stałe: dwa działka NR-30 kal. 30 mm z zapasem 80 naboi
- podwieszane: do 4000 kg na ośmiu punktach podwieszenia, dodatkowo dwie rakiety powietrze-powietrze R-60 do samoobrony. Rakiety kierowane powietrze-ziemia Ch-25 o konstrukcji modułowej (wymienna głowica kierowana radiem, laserem lub przeciwradiolokacyjna), laserowe Ch-29L, telewizyjne Ch-29T i inne. Bomby o wagomiarze do 5000 kg, rakiety niekierowane, zasobniki z mieszaniną zapalajacą, zasobniki działkowe.
Tekst po cześci jest oparty o "Polskie skrzydła".
|
|