Warning: pg_result(): Unable to jump to row 0 on PostgreSQL result index 5 in /usr/home/lapti/domains/strategie.com.pl/public_html/keywords/keywords.php on line 229 Warning: pg_result(): Unable to jump to row 0 on PostgreSQL result index 5 in /usr/home/lapti/domains/strategie.com.pl/public_html/keywords/keywords.php on line 231 Warning: pg_exec(): Query failed: ERROR: syntax error at end of input LINE 1: ...wiadomosci) as ilosc FROM wiadomosci WHERE id_main_parenta= ^ in /usr/home/lapti/domains/strategie.com.pl/public_html/keywords/keywords.php on line 232 Warning: pg_result() expects parameter 1 to be resource, boolean given in /usr/home/lapti/domains/strategie.com.pl/public_html/keywords/keywords.php on line 233
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
![]() |
|
|
Zbrojownia Czołg szybki A9 Autor: Paco ![]() Historia
Brytyjskie czołgi średnie, najbliższe kategorii czołgów krążowniczych były wówczas prawdziwą mozaiką krótkich serii różnych typów. Ze względu na specyfikę uzbrojenia ( z reguły krótkolufowe działka 47-mm) nie nadawały się do walki z czołgami. Dobrze radziły z tym sobie czołgi z działkami 40-mm. Były jednak nieprzydatne do innych zadań ze względu na brak amunicji burzącej. W tych warunkach postanowiono od podstaw opracować nową konstrukcję, zdolną sprostać wymogom nowej doktryny. W 1936 r. inż. J. Carden z zakładów Vickersa przedstawił prototyp czołgu krążowniczego A9. Konstrukcja ta była zadziwiającym połączeniem nowoczesnych rozwiązań z całkowicie przestarzałymi koncepcjami. Absolutną nowością była hydraulicznie obracana wieża oraz pomocniczy silnik dla rozruchu silnika głównego, ładowania akumulatora oraz napędzania wentylatora w przedziale bojowym. Archaicznym rozwiązaniem było umieszczenie z przodu dwóch karabinów maszynowych w osobnych wieżyczkach. Ciasnota, fatalna wentylacja oraz ograniczony kąt ostrzału sprawiały, że ich efektywne wykorzystanie było co najmniej problematyczne. Opancerzenie było zdecydowanie za słabe (6-14 mm) . W zasadzie chroniło jedynie przed ogniem broni maszynowej i odłamkami pocisków artyleryjskich. Jego jakość pogarszało dodatkowo fatalne ukształtowanie przedniej części kadłuba, w której praktycznie nie było płaszczyzn, po których pociski mogłyby się ześlizgiwać. Pełno było za to wielokątów i załamań skutecznie "przyjmujących" każdy ostrzał. Ponieważ zastosowany w prototypie napęd okazał się za słaby zastąpiono go w egzemplarzach seryjnych silnikiem AEC 179 o mocy 150 KM. Mimo tego A9 charakteryzował się stosunkowo słabymi osiągami (znacznie ustępował np. sowieckim BT). Mimo stosunkowo udanego podwozia (zastosowane także min. w czołgu piechoty Valentine) nienajlepiej radził sobie w trudnym terenie (za wąskie gąsienice). Problemem były także stale psujące się zewnętrzne hamulce. Atutem czołgu było stosunkowo dobre uzbrojenie. Uzbrojone w armatę 40-mm czołgi A9 mogły skutecznie zwalczać cele opancerzone. Aby formacje czołgów krążownicznych mogły walczyć z punktami umocnionymi i bunkrami dodano im wozy A9CS (Close Support - Bliskie Wsparcie) uzbrojone w haubicę 76,2 mm.
![]() Czołg wsparcia A9 CS (z km. Besa w wieżyczkach) ![]() Uszkodzony A9 CS
Czołg szybki A9 - dane techniczne:
![]() Czołg szybki A9 Pierwszy kontrakt na budowę czołgu A9 podpisano w sierpniu 1937 z firmą Vickers. Wyprodukowano tam 50 czołgów. Druga seria, zbudowana w zakładach "Hartland&Wolff" z Belfastu liczyła 75 egzemplarzy. Czołgi krążownicze A9 weszły na wyposażenie trzech brytyjskich dywizji pancernych (1,2 i 7). 1 dywizja pancerna wchodząca w skład Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego wzięła udział w walkach z Niemcami na terenie Belgii w maju i czerwcu 1940 r. Czołgi A9nie odznaczyły się tam niczym szczególnym. Potwierdziły walory uzbrojenia, ale także słabe osiągi i fatalne opancerzenie, zastraszająco wrażliwe na ostrzał przeciwnika. Resztki sprzętu dywizja utraciła na plażach Dunkierki. Dwie pozostałe dywizje walczyły w północnej Afryce (Libia, Egipt) gdzie walcząc w Włochami odnosiły spore sukcesy. Była to raczej zasługa doskonałego dowodzenia oraz wyszkolenia i morale brytyjskich jednostek pancernych niż potwierdzenie walorów sprzętu. Ostatni walki czołgi A9 stoczyły w obronie Grecji w 1941 r. Pod koniec tego samego roku czołg krążowniczy A9 jako całkowicie przestarzały wycofano z jednostek liniowych. Ocena Mimo kilku interesujących nowinek technicznych czołg krążowniczy A9 był konstrukcją nieudaną. Dobitnie wykazały to walki na zachodzie Europy w 1940 r. Czołg brytyjski wprawdzie bezdyskusyjnie przewyższał niemieckie Pz-I i Pz-II ale za to znacznie ustępował równoważnemu klasą Pz-III. Niezłe uzbrojenie nie rekompensowało fatalnego opancerzenia, wrażliwego nawet na przeciwpancerne pociski broni maszynowej. Szanse na przeżycie w realiach nasyconego środkami obrony przeciwpancernej pola walki były więc dla A9 raczej nikłe. Było tych czołgów poza tym zbyt mało, by mogły znacząco wpłynąć na przebieg tamtej kampanii. Walki z Włochami w Afryce północnej były o tyle nietypowe (bardzo słaby przeciwnik), że ich przebieg nie może mieć wpływu na końcową ocenę czołgu A9. |