|
|
Słynne postacie
Robert Edward Lee (1807-1870)
Autor: Templariusz
Robert Edward Lee, ani przez moment nie wahał się po czyjej stronie powinien opowiedzieć się w wojnie domowej "Jeżeli Wirginia stanie przy Unii, uczynię to również , powiedział przyjacielowi, gdy jednak ogłosi secesję będę bronił rodzinnego stanu mieczem, a jeśli trzeba oddam zań życie". Dzięki swym zdolnościom dowódczym i umiejętnościom strategicznym, sprawił, że Skonfederowane Stany Ameryki stały się prawdziwym zagrożeniem dla Stanów Zjednoczonych.
Urodził się 19 stycznia 1807 roku w Stratford w Wirginii. Jego ojciec Hary Lee zasłużył się podczas wojny o niepodległość, doszedł do stopnia generała lekkiej kawalerii, a rodzina należała do najbardziej szanowanych w stanie.
Lee w 1825 roku wstąpił di West Point i ukończył ją w 1829 roku jako drugi na swoim roczniku, nigdy nie otrzymawszy żadnej nagany. Początkowo służąc w wojskach inżynieryjnych rozbudowywał garnizony lądowe i morskie, ale nie zwrócił szczególnej uwagi przełożonych.
W 1831 roku poślubił Mary Custis, córkę synowca Jerzego Waszyngtona, co jeszcze bardziej wzmocniło jego związki z Wirginią.
Dopiero podczas wojny z Meksykiem (1846-1848) służąc w sztabie generalnym generała Winfielda Scotta pokazał swoje zdolności miedzy innym rozplanowując pozycje artylerii amerykańskiej w bitwie pod Chapultepec 13 września 1847 roku. Po kampanii meksykańskiej Scott napisał o Lee, iż nie widział dotąd w polu zdolniejszego żołnierza.
Po wojnie służył w różnych pułkach kawalerii, a w 1852 roku objął stanowisko superintendenta w West Point. W 1855 roku został dowódcą 2 Pułku Kawalerii na Zachodzie, którym dowodził z przerwami do 1861 roku. W 1859 roku dowodził w Harpers Ferry operacją przeciw powstaniu Johna Browna. Rok później objął dowództwo nad wojskiem w Teksasie.
W chwili wybuchu Wojny Secesyjnej, Lee cieszył się tak wysokim uznaniem , iż 18 kwietnia 1861 roku prezydent Lincoln zaoferował mu dowodzenie wojskami federalnymi, Lee odmówił. Dzień później Wirginia wystąpiła z Unii. Lee złożył dymisję i przeprowadził się do Richmond. Niemal natychmiast przejął dowodzenie stanowymi siłami zbrojnymi w Wirgnii. Przez kilka miesięcy nadzorował mobilizację nowych oddziałów i prace fortyfikacyjne. W sierpniu został osobistym doradcą prezydenta Konfederacji Jefferona Davisa. Dopiero w maju 1862 roku po odniesieniu ran przez generała Josepha E. Johnstona objął dowództwo nad Armią Północnej Wirginii.
Dopiero tutaj Lee pokazał swój prawdziwy talent i już wkrótce zmusił do odwrotu przeważające liczebnie wojska Unii, które pod dowództwem Georga McClellana nacierały na stolice Konfederacji Richmond. Po przesunięciu swoich oddziałów na północ Lee pokonał wojska Unii w drugiej bitwie pod Bull Run 29-30 sierpnia 1862 roku. W kolejnej bitwie nad Antietam Creek w stanie Alabama 17 września 1862 roku mimo, iż starty wojsk Unii były większe, to dotkliwe uszczuplenie własnych sił nie pozwoliło na kontynuowanie natarcia w kierunku północnym. Fortyfikacyjne umiejętności Lee przyniosły Konfederacji zwycięstwo w obronnej bitwie pod Fredricksburgiem w kwietniu 1863 roku, a dziewięć miesięcy później niespodziewane uderzenie Lee i manewr oskrzydlający oddziałów Stonewalla Jacksona przyniosły Konfederatom kolejne zwycięstwo w bitwie pod Chancellorsville.
Zachęcony tymi powodzeniami Lee rozpoczął ofensywę. Pod Gettysburgiem w Pensylwanii 2 lipca 1863 roku, nie mający łączności z kawalerią i pozbawiony wsparcia generałów, którzy sprzeciwiali się atakowi, wydał armii rozkaz natarcia na pozycje Unionistów przez szeroki na kilometr pas odkrytej przestrzeni. Pod koniec dnia uderzenie Konfederatów załamało się. Ponad 25 000 żołnierzy zginęło lib odniosło rany. Lee z resztkami sił wrócił do Wirginii i złożył dymisję na ręce prezydenta Davisa, który polecił mu jednak dalsze pełnienie dotychczasowych obowiązków. Konfederacja nie podniosła się już po tej porażce. Lee prowadząc w 1864 roku operacje obronne pod Wilderness, Spotsylvanii i Cold Harbor, odniósł wiele sukcesów w walkach z nowym dowódcą północy, Grantem.
6 lutego 1865 roku Lee zostaje główodowodząym Armii Konfederatów, ale ścigany przez
Granta ostatecznie został otoczony pod Appomatox w Wirginii. 9 kwietnia 1865 roku złożył broń. W ciągu miesiąca skapitulowały również pozostałe oddziały Konfederacji.
Po zakończeniu wojny, Lee wrócił do domu. Pod konie 1865 roku objął stanowisko rektora Washington College, obecnie Uniwersytetu Washingtona i Lee, w Lwxington w stanie Wirginia. Zmarł na serce 12 października 1870 roku w wieku 63 lat. W 1975 roku Kongres Stanów Zjednoczonych przywrócił mu pośmiertnie obywatelstwo amerykańskie.
Robert E. Lee był człowiekiem szlachetnym, pełnym humoru i głęboko religijnym. Miał świetną prezencję i miłe usposobienie. Cieszył się najwyższym szacunkiem i oddaniem wśród żołnierzy, którzy nie przestawali wiwatować na Jego cześć nawet po krwawej porażce pod Gettysburgiem...
|
|
![[rysunek]](/grafika_main/rog1.gif)
![[rysunek]](/grafika_main/rog2.gif)
![[rysunek]](/grafika_main/strategie.gif){kind=small}
