![[rysunek]](/grafika_main/rog1.gif) |
|
![[rysunek]](/grafika_main/rog2.gif) |
 |
 |
 |
|
|
Akademia Brygada pościgowa Autor: Lukasz "Frodo" Kustrzyński 
Zamiar utworzenia specjalnej grupy myśliwskiej zwanej później Brygadą Pościgową, powstał w Sztabie Lotniczym w marcu 1939 roku, w obliczu realnej już groźby hitlerowskiej agresji. Do organizacji jednostki przystąpiono w maju. Na dowódcę powołano pułkownika pil. Stefana Pawlikowskiego, dotychczasowego dowódcę 1 Pułku Lotniczego. W trybie tajnym powstał sztab B.P. w następującym składzie: Dca. Brygady - płk. pil. Stefan Pawlikowski Zastępca dcy brygady - ppłk pil. Leopold Pamuła Szef sztabu brygady - mjr dypl. pil. Eugeniusz Wyrwicki Oficer taktyczno-operacyjny brygady - kpt. dypl. pil. Stefan Łaszkiewicz Oficer do zleceń specjalnych - kpt. pil. Stefan Kołodyński Oficer do spraw zaopatrzenia brygady - kpt. pil. Tadeusz Grzmilas Adiutant dcy brygady - por. pil. Zbigniew Kustrzyński Według "Ogólnych wytycznych dla lotnictwa myśliwskiego" wydanych przez Naczelnego Dowódcę Lotnictwa i Obrony Przeciwlotniczej - gen. bryg. pil. Józefa Zająca, B.P. miała na wypadek wojny bronić obszaru miasta Warszawy. Początkowo brygada została przekazana pod rozkazy dowódcy obrony przeciwlotniczej m.st. Warszawy - pułkownika Kazimierza Barana. Jednak, po licznych dyskusjach, ustalono, ze B.P. będzie działać samodzielnie, z zadaniem zwalczania samolotów nieprzyjaciela, znajdujących się w rejonie na zewnątrz ochronnej strefy ogniowej artylerii p-lot.
Brygada Pościgowa posiadała własną sieć naprowadzania myśliwców na wrogie samoloty. Ośrodek dowodzenia brygady połączony był z centralną zbionicą meldunkową do której szły wszystkie wiadomości o nadlatujących samolotach, z całego kraju. Ponadto podjęto współpracę z rozgłośnią Warszawa I, która nadawała komunikaty o zbliżających się samolotach. Dla sprawniejszego naprowadzania pilotów brygady na cel opracowano system polegający na podziale obszaru wokół Warszawy na szesnaście sektorów za pomocą linii prostych, wychodzących promieniście ze środka Warszawy, oraz trzech współśrodkowych kół. Sektory miały numery od 1 do 16 a koła oznaczono literami a, b, c wyznaczającymi między sobą odległości co 20 kilometrów.
W skład Brygady Pościgowej weszły dwa dywizjony myśliwskie: III/1 i IV/1 liczące łącznie 5 eskadr:
IV/1 Dywizjon Myśliwski - dowódcą był kpt. pil. Adam Kowalczyk
Płk. Pawlikowski miał do dyspozycji 83 pilotów oraz 54 samoloty myśliwskie by obronić przed nalotami ponad milionową rzeszę mieszkańców Warszawy. 30 sierpnia 1939 roku piloci brygady otrzymali rozkaz odlotu na lotniska operacyjne. IV/1 dywizjon odleciał na lotnisko polowe Poniatów koło Jabłonny. III/1 dywizjon przeniósł się na lotnisko Zielonka koło Warszawy. W czasie lądowania chor. pil. Janicki ze 111 eskadry rozbił samolot, sam nie odniósł obrażeń. Zgodnie z założeniami planu "Fall Weiss" niemiecka nawałnica rozpoczęła się 1 września 1939r. Brygada pościgowa stawiała najbardziej skuteczny opór w tym pierwszym dniu w lotnictwie dyspozycyjnym Naczelnego Wodza. Między godziną 7 a 8 rano brygada rozpoczęła walkę z kierującą się na Warszawę niemiecką wyprawą bombową. Sprawnie przeprowadzony atak doprowadził do rozbicia szyku 80 samolotów bombowych Luftwaffe. Polscy piloci dzięki odważnym atakom zaliczyli 10 zwycięstw. Po południu doszło do kolejnych starć. Kolejne samoloty zostały zestrzelone. Niestety nie obyło się bez strat własnych. Śmierć poniósł kpt. pil. Mieczysław Olszewski, dowódca 123 eskadry. Ppor. Pil. Jerzy Palusiński samotnie atakując kilkanaście bombowców zestrzelił jednego na pewno a drugiego prawdopodobnie nim został ranny i zmuszony do lądowania w przygodnym terenia na postrzelanym samolocie. Piloci niemieccy kilka razy ostrzelali Polaków ratujących się na spadochronie np. ppor. Antoniego Danka i Feliksa Szyszkę a także por. pil. Aleksandra Gabszewicza. W pierwszym dniu wojny zestrzelono 14 samolotów wroga na pewno, 5 prawdopodobnie, 10 uszkodzono. Straty własne to 10 samolotów zniszczonych, 24 uszkodzone, 2 pilotów zabitych, 8 rannych. Następnego dnia główny nacisk dowództwo brygady położyło na doprowadzenie mocno uszkodzonych samolotów do stanu używalnosci. Niemcy, pod wpływem doświadczeń dnia poprzedniego zmienili taktykę.. Rozdzielili się nad Węgrowem i ominęli szerokim łukiem dywizjon III/1. Chociaż polscy piloci blisko 40 razy wychodzili w powietrze, do walk nie doszło. 3 września Brygada Pościgowa otrzymała nową, skuteczniejszą radiostację co znacząco poprawiło naprowadzanie samolotów. Zmieniono także taktykę działań wprowadzając loty patrolowe. Około godziny 10.00 piloci III/1 dywizjonu starli się z Messerschmittami Bf 110 i odnieśli nad nimi 3 zwycięstwa. Po stronie polskiej także odnotowano straty. Zestrzelony został kpt. pil. Zdzisław Krasnodębski. Pil. Zdzisław Horn został ciężko ranny jednak udało mu się szczęśliwie wylądować. Ogółem niemcy stracili 4 samoloty (1 Do17, 4 Bf110) 4 września Brygada pościgowa zmieniła lotniska polowe. Po południu III/1 dywizjon przechwycił silną formację Luftwaffwe w rejonie Wołomina, Błonia i Babic. Niemieccy piloci zostali zmuszeni do zrzucenia bomb i ucieczki. Polacy zestrzelili tylko jeden wrogi samolot. Kolejne dwa dni były bardzo ciężkie. Samoloty były w opłakanym stanie technicznym. Brakowało części zamiennych. Nierzadko mechanicy musieli improwizować np. wzmacniając postrzelane śmigła drutem. Mimo tych trudności brygada nadal prowadziła walkę. 5 września zestrzeliła 9 samolotów. Zginął przy tym dowódca 112 eskadry por. pil. Stefan Okrzeja. W następnym dniu brygada wykonała akcję zaczepną w rejonie Łodzi. W sumie zestrzelono kolejnych 12 samolotów. 7 września Brygada Pościgowa została przebazowana pod Lublin. Została także uzupełniona samolotami z wycofanych dywizjonów armijnych. W następnych dniach sytuacja stała się wręcz beznadziejna. Brak było dosłownie wszystkiego. Raz po raz utykały w tłumie uchodźców rzuty kołowe. Sprzęt lotniczy eksploatowany ponad miarę był w opłakanym stanie i coraz bardziej się kurczył. Pomimo tego piloci brygady zestrzelili jeszcze szereg samolotów niemieckich: 8 września - 1 He111, 1 Ju86, 1 Hs126; 9 września 1 He111; 16 września 1 He111, 1 Hs126; 17 września 1 Do17. Piloci Brygady Pościgowej wykazali się świetnym wyszkoleniem, męstwem, ofiarnością, brawurą w walce powietrznej z napastnikiem uzbrojonym w znacznie szybsze, lepiej uzbrojone, nowocześniejsze samoloty. Zestrzelili oni 47 samolotów (opierałem się tylko na jednym z wielu źródeł więc liczba ta może nie być precyzyjna, spotkałem się z wersją, że liczba ta sięgneła 50 samolotów a nawet ją przekroczyła) niemieckich. Po przegranej lotnicy przedostali się różnymi drogami do Francji a następnie do W Brytanii i tam podjęli dalszą walkę z hitlerowskimi Niemcami. |
![[rysunek]](/grafika_main/strategie.gif){kind=small}
