Technika

Karabiny wyborowe

Autor: hamilkar

Karabin wyborowy, często nazywany także snajperskim, jest rodzajem broni strzeleckiej używanej przez strzelców wyborowych tzw. snajperów (ang. sniper) wojskowych a także przez specjalne oddziały policji i brygady antyterrorystyczne. Jest to broń powtarzalna, ponieważ strzelec wyborowy nie prowadzi ognia seryjnego i po oddaniu najczęściej jednego strzału zmienia swoją pozycję dla własnego bezpieczeństwa. Z karabinów wyborowych prowadzi się celny i nie zdradzający własnej pozycji ogień na odległość ok. 1000 metrów a w niektórych przypadkach 1600-1800 m (Hecate, Barrett) . Pomocne są w tym liczne urządzenia takie jak :

Fiński 7.62 mm Sako TRG-21

-celowniki optyczne i noktowizyjne (do strzelań nocnych);

Celownik optyczny ma kształt lunety składającej się z obiektywu,okularu, płytki z siatką celowniczą oraz urządzenia odwracającego obraz. Dzięki powiększeniu które zapewnia luneta (najczęściej 63 a niekiedy 103) można prowadzić ogień na duże odległości i do celów trudnych do trafienia. Celownik każdego karabinu wyborowego okresla się dwoma liczbami np. 10342; 10 to wielkość powiększenia a 42 to średnicaobiektywu w milimetrach. Innym z parametrów określających celownik jest tzw. "liczba zmierzchu". Mówi ona o zdolności widzenia celu o zmierzchu lub o świcie.

7.62 mm kbw AW Accuracy

Określa się ją wzorem: Z = pierwiastek z PD - gdzie P - powiększenie; D - średnica obiektywu.
Celowniki noktowizyjne stosuje się do strzelań nocnych i w warunkach ograniczonej widoczności.. W aktywnych celownikach noktowizyjnych wykorzystuje się promieniowanie niewidoczne dla ludzkiego "nieuzbrojonego" oka np. podczerwone. Strzelec korzystający z takiego celownika ma jednak znacznie ograninczony zasięg prowadzenia ognia ( ok. 400 m) a ponad to możliwe jest wykrycie jego pozycji - emisja fal podczerwonych. W celu uniknięcia wykrycia stosuje się pasywne celowniki, wykorzystujące tzw. wzmacniacze światła szczątkowego, na przykład światło księżyca.

-specjalna amunicja;

Aby zapewnić maksymalne prawdopodobieństwo trafienia w cel strzelec musi dysponować również specjalną, wyselekcjonowaną amunicją. Okazuje się że dla każdego typu karabinu najlepsza jest jakiś jeden, konkretny typ amunicji. Może się zdarzyć, że np. amunicja firmy Lapua będzie do "pasowała" do naszej broni, podczas gdy naboje firmy Sako będą beznadziejne.

-specjalne kolby;

W karabinach snajperskich używa się specjalnych kolb, które pozwalają dopasować sprzęt do cech fizycznych użytkownika. Długość kolby reguluje się za pomocą tzw. przekładek dystansowych umieszczonych pomiędzy kolbą właściwą i trzewikiem. Na kolbie montuje się również "poduszki policzkowe" ułatwiające strzelanie. Materiały z których wykonane są kolby odznaczają się bardzo dużą wytrzymałością np. drewno orzechowe.

-dwójnogi (trójnogi);

Dwójnogi i trójnogi w karabinach snajperskich (montowane z reguły w środku ciężkości broni) stosuje się nie dla ustatecznienia broni przy ogniu ciągłym (tak jak w karabinach maszynowych); takiego bowiem nie prowadzą, ale dla ułatwienia strzelcowi celowania. Karabiny wyborowe są bowiem celowo dość ciężkie, ponieważ zwiększa to celność broni. Kto w szkole miał do wyboru strzelanie z cięższego lub lżejszego "kabekaesu" wie o co chodzi.

-tłumiki płomieni i dźwięku;

Karabiny wyborowe dla jednostek specjalnych i pododzdiałów rozpoznawczych wyposażone są w broń z tłumikami płomieni i dźwięku. Wszystko to dla ukrycia stanowiska strzelca. Pociąga to jednak za sobą pewne określone konsekwencje. Amunicja użyta w tym przypadku musi być poddźwiękowa, o mniejszej prędkości początkowej, co pociąga za sobą zmniejszenie odległości skutecznego ognia do ok. 300m.

-specjalne mechanizmy spustowe;

W karabinach wyborowych w odróżnieniu od innej broni strzeleckiej wykorzystuje się tzw. lekki spust, co zapobiega "zrywaniu" strzału. Oprócz tego siła oknieczna do ściągnięcia języka spustowego i oddania strzału może być regulowana.

-specjalny pas;

Służy nie tylko do noszenia broni, ale także do owinięcia wokół ramienia w przypadku gdy strzelec musi prowadzić ogień z pozycji stojącej lub klęczącej.

Karabiny wyborowe w powojennym Wojsku Polskim

Na uzbrojeniu Wojska Polskiego, podobnie jak innych państw Układu Warszawskiego używano kbw SWD (ros. snajperskaja wintowkaDragunowa) kal. 7,62 na amunicję 7,62354 mm Mosin. Karabin ten wszedł do służby w 1963 roku. Wyposażony jest w celownik PSQ-1 o powiększeniu 43. Z SWD można prowadzić ogień celowany na 1300 metrów. W miarę upływu lat SWD starzeje się i na jaw wychodzą jego wady konstrukcyjne np. montaż boczny celownika - w miarę eksploatacji nie gwarantuje powtarzalności celności następuje bowiem rozjustowanie układu optycznego względem siatki celowniczej; zbyt cienka lufa - powoduje to wibracje podczas strzelania.

Żołnierz niemiecki z kar98kZF (Mauser) 7,92 mm z celownikiem optycznym.

Pierwsze próby zakupu kbw za granicą podjęto w 1991 roku. Przetestowano wówczas fiński kbw TRG-21 oraz austriacki SSG-69. Ze względów finansowych zakupiono wtedy jednak tylko kilka kbw TRG-21, które weszły na wyposażenie jednej z jednostek wojskowych i pododdziału specjalnego Policji.W kwietniu i maju 1999 zaczęto w Wojskach Lądowych przymierzać się do zakupu karabinu wyborowego odpowiadającego wymomgom NATO... Który z kbw wejdzie na wyposażenie naszej armii pokaże czas. W grę wchodzi kilka konstrukcji np. 7,62 mm TRG-21; 7,62 mm AW Accuracy(bryt.) czy też 12,7399 mm PGM Hecate II (fr.). Być może, chociaż nie sądze, gdy piszę te słowa decyzja co do zakupu konkretnego karabinu już zapadła. Nie mam jednak na ten temat żadnych informacji.

Podstawowe dane techniczno-taktyczne niektórych karabinów wyborowych

- nie potrafiłem znaleźć danych

* w zależności od stosowanego celownika

** (według instrukcji producenta) dla amunicji snajperskiej zwykłej; dla amunicji snajperskiej ppanc. i smugowej jest to mniej, bo tylko 190/300. Dane te zaczerpnąłem z artykułu pana Piotra Paszkowskiego (Nowa Technika Wojskowa '2/2000) - polecam, ciekawy artykuł o kbw SWD i jego zastosowaniu w Wojsku Polskim. Tutaj wspomnę jedynie, że póki co, to Polska (po zakupie kilkunastu sztuk TRG-21 - 2% potrzeb) nie zdecydowała się na zakup zachodniego kbw, ani nawet na modernizację SWD do standardu SWD-M.

*** bez 0,28 kg lub 0,19 kg magazynka (ciężki kbw)

**** jest to najlepsza seria 10-io strzałowe z pięciu oddanych serii przy użyciu amunicji Lapua. Średni rozrzut obliczony z tych pięciu 10-io strzałowych serii to 80 mm na 300 m. PSG- 1 to jeden z najlepszych, jeżeli nie najlepszy, kbw na świecie.

***** z kolbą złożoną (rozłożoną)

****** Galil jest karabinem samopowtarzalnym. W pierwszym e-mailu pisałem, że kbw to w większości broń powtarzalna, jako że szybkostrzelność nie jest strzelcowi wyborowemu szczególnie potrzebna. Tak jest rzeczywiście gdy strzelec prowadzi działania o charakterze statycznym (większość czasu poświęca na wybór stanowiska, skryte podejście itd.). Dotyczy to z pewnością min. Strzelców oddziałów specjalnych policji i wojska. W polu, podczas działań wojennych, odznaczających się innym charakterem działań (ruch, dynamika), sniper na szczeblu plutonu będzie musiał prowadzić walkę tak jak inni żołnierze. Stšd w niektórych armiach dwa rodzaje kbw, np. Włochy - automatyczny AR 70/90 dla "półsniperów" na szczeblu plutonu do walki na odległość do 400 m i kbw kalibru .338 na nabój firmy Lapua (nieNATOwska amunicja) na wyższych szczeblach dla dwuosobowych zespołów strzelców wyborowych. W Niemczech- sniperzy na poziomie plutonu z G3SG/1 (wyselekcjonowana odmiana G3A3). Odsyłam do NTW '2/2000 dla dokładniejszych informacji.

******* z celownikiem 6344 i wyselekcjonowanš amunicją prawdopodobieństwo trafienia pierwszym strzałem w pełną sylwetkę wynosi 100% na odległość do 600 m i 85% do 900 m.

Zobacz:
*Stanisław Kochański: "Brygady antyterrorystyczne; operacje, uzbrojenie"; SIGMA NOT, Spółka z o. o.Warszawa, 1992
*Stanisław Kochański: "Automatyczna broń strzelecka"; SIGMA NOT, Spółka z o. o.Warszawa, 1991
*Tom Clancy: "Piechota morska";GDAŃSKI DOM WYDAWNICZY, Gdańsk 1999
*miesięcznik "Raport" 07/1999